Słownik LP (Loss Prevention) dla branży handlowej
Poniżej przygotowałem słownik terminów związanych z tematyką zapobiegania stratom w sieciach handlowych.
Choć w polskiej nomenklaturze częściej stosuje się polskie odpowiedniki, poniższy słownik dobrze odzwierciedla zagadnienia związane z tą tematyką.
Słownik podzielony został na kategorie, co ułatwia zrozumienie poszczególnych terminów, a ponadto stanowi doskonały przewodnik po tematyce technik kradzieży.
Uwaga: Niektóre terminy naturalnie się pokrywają, ale w różnych kontekstach – np. „Under-Ringing” i „Sweethearting” są powiązane, ale mają inne mechanizmy działania. W zależności od źródeł niektóre terminy mogą mieć różne nazewnictwo, mimo że oznaczają to samo.
Strona będzie aktualizowana o nowe terminy, dlatego zachęcam do jej śledzenia.
Ogólne terminy
- Shrinkage (Shrink) – skurcz zapasów
Całkowita różnica między stanem magazynowym (księgowym), a rzeczywistą (fizyczną) ilością produktów w sklepie. Może wynikać z kradzieży, błędów operacyjnych lub uszkodzeń. - Shrink Rate – wskaźnik skurczu zapasów
Procentowy udział strat w stosunku do całkowitej wartości sprzedaży w określonym czasie. - Stock Loss – braki magazynowe
Braki w magazynie (inwentaryzacyjne) spowodowane kradzieżami, błędami administracyjnymi, uszkodzeniami lub innymi czynnikami. - Shelf Out of Stock (SOOS) – braki na półce
Sytuacja, gdy produkt znajduje się w magazynie, ale nie został wystawiony na półkę, co prowadzi do strat sprzedażowych i martwych stoków. - Loss Prevention (LP) – zapobieganie stratom
Ogół strategii i działań mających na celu minimalizowanie strat w handlu detalicznym.
Kradzieże i oszustwa przez „klientów” (External Theft and Fraud)
- Shoplifting – kradzież sklepowa
Określenie zarówno drobnych, spontanicznych kradzieży, jak i działań zorganizowanych grup przestępczych. - Organized Retail Crime (ORC) – zorganizowana przestępczość detaliczna
Termin odnosi się do grup zawodowych złodziei, którzy kradną na dużą skalę. Często stosowany w UK i USA. - Pushout Theft – kradzież na wypchnięcie
Kradzież polegająca na wywiezieniu towaru w wózku zakupowym bez dokonania zapłaty. - Tag Defeating – neutralizacja zabezpieczeń
Usuwanie lub zagłuszanie elektronicznych form zabezpieczeń towarów, np. przy użyciu toreb wyłożonych folią aluminiową (booster bags). - Receipt Fraud – oszustwo paragonowe
Ponowne wykorzystanie paragonu w celu wyniesienia towaru bez zapłaty lub dokonania zwrotu. - Price Switching – podmiana cen
Zamiana etykiet cenowych na tańsze w celu uzyskania korzyści finansowej. - Cash Register Fraud – oszustwo przy kasie
Manipulacje gotówką, celowe wprowadzanie kasjera w błąd, płacenie fałszywymi banknotami. - Self-Checkout Fraud – oszustwo przy kasie samoobsługowej
Manipulacje, takie jak zamiana etykiet cenowych, podmienianie produktów lub pomijanie skanowania towarów. - Pass Around Theft – kradzież „za plecami”
Sytuacja, gdy klient płaci za jeden towar, a inny próbuje ukryć i wynieść, np. przesuwając go nogą pod kasą. - Wardrobing – „garderoba” nadużycie w zwrotach
Kupowanie towaru, jego używanie, a następnie zwracanie „w nienaruszonym stanie” – szczególnie dotkliwe dla branży odzieżowej. - Clearance & Damaging Out Fraud – oszustwo na przecenie
Celowe uszkadzanie towaru (np. niszczenie opakowania, zabrudzenie), aby wymusić jego przecenę. - Gift Card Fraud – oszustwo na kartę podarunkową
Fałszowanie kart podarunkowych lub posługiwanie się skradzionymi kartami. - Coupon Fraud – oszustwo na kupony
Podrabianie kuponów promocyjnych lub wykorzystywanie luk systemowych w celu uzyskania nienależnego rabatu. - Return Fraud – oszustwo na zwrotach
Bardziej zaawansowana forma Wardrobing i Receipt Fraud, obejmująca także zwroty wcześniej skradzionego towaru, innego niż zakupionego lub pustych opakowań.
Kradzieże i nadużycia przez pracowników niższego szczebla (Internal Theft and Fraud)
- Employee Theft – kradzież pracownicza
Ogólne określenie każdej formy kradzieży dokonywanej przez personel sklepu – od drobnych przywłaszczeń, przez fałszywe zwroty, aż po poważne nadużycia finansowe. - Sweethearting – „miękkie serce”
Celowe nieskanowanie produktów lub obniżanie ich ceny dla znajomych i członków rodziny. - Under-Ringing – zaniżanie wartości transakcji
Celowe manipulowanie w trakcie kasowania towaru w celu zaniżenia wartości transakcji. Może obejmować:- Selective Scanning – pomijanie skanowania droższych produktów.
- Price Switching – podmianę etykiet cenowych na tańsze.
- Discount Abuse – nadużywanie rabatów, np. udzielanie rabatów pracowniczych dla znajomych.
- Cash Skimming – kradzież gotówki
Pracownik systematycznie przywłaszcza sobie niewielkie sumy z kasy, licząc, że różnica nie zostanie zauważona. Stosowane techniki to:- Unrecorded Sales – sprzedaż bez nabijania na kasę (klient płaci, ale transakcja nie jest rejestrowana, a gotówka trafia do kieszeni kasjera).
- False Discounts – stosowanie rabatów i zabieranie różnicy dla siebie.
W tej kategorii pojawiają się również pojęcia takie jak Return Fraud i Coupon Fraud, które mogą być realizowane w porozumieniu kasjera z „klientem”.
- incydenty kradzieży w kasie fiskalnej można również ująć wyrażeniem Cash Register Theft
Kradzieże i nadużycia przez pracowników średniego i wyższego szczebla (Internal Theft and Fraud – Management/Executive Level)
- Asset Misappropriation – przywłaszczenie mienia
Defraudacja, kradzież lub nieuprawnione wykorzystanie zasobów firmy przez kadrę kierowniczą, obejmujące środki finansowe, zapasy, sprzęt i poufne informacje. - Expense Reimbursement Fraud – oszustwa związane ze zwrotem kosztów
Fałszowanie wydatków służbowych poprzez zawyżanie kosztów, składanie fikcyjnych rachunków lub powielanie tych samych dokumentów w celu uzyskania zwrotów. - Bribery and Corruption – łapówkarstwo i korupcja
Wręczanie lub przyjmowanie łapówek w zamian za korzystne decyzje biznesowe, np. preferencyjne traktowanie dostawców, ustawianie przetargów lub przyznawanie kontraktów. - Kickbacks – nielegalne prowizje
Otrzymywanie ukrytych prowizji od dostawców lub kontrahentów w zamian za wybór ich oferty, często w ramach oszustw dostawców (Vendor Fraud). - Data Theft & Espionage – kradzież danych i szpiegostwo
Nielegalne przejmowanie poufnych informacji, np. dane klientów, planów biznesowych czy tajemnic handlowych, które mogą zostać sprzedane konkurencji. - Embezzlement – defraudacja
Przywłaszczenie powierzonych środków finansowych lub innych zasobów firmy, np. kradzież gotówki, manipulacja raportami finansowymi lub ukrywanie strat magazynowych. - Procurement Fraud – oszustwa w zamówieniach
Nadużycia w procesie zakupowym, faworyzowanie dostawców, ustawianie konkursów i zawyżanie wartości kontraktów poprzez podstawione oferty (Phantom Bidding). - Inventory Fraud – oszustwa magazynowe
Fałszowanie stanów magazynowych np. ukrywanie nadwyżek lub niewykazywanie braków w celu kradzieży, fikcyjne zwroty.