Analizując statystyki Komendy Głównej Policji za 2023 rok, kolejną ważną kategorią, która pozwala lepiej zrozumieć problematykę kradzieży w sklepach, jest demografia sprawców kradzieży. Analiza demograficzna może pomóc w zidentyfikowaniu wzorców i trendów, które mogą być przydatne w przeciwdziałaniu kradzieżom.
Przeczytaj również: Statystyki kradzieży sklepowej cz. 1
Przyjrzyjmy się pierwszemu wykresowi, który przedstawia podział sprawców kradzieży w sklepach ze względu na płeć. Wykres opracowano na podstawie liczby zarejestrowanych w 2023 roku sprawców przestępstw z art. 278 § 1 kk (w kat. sklepowa). Podział grup wiekowych opiera się na kryterium policyjnym.
Z wykresu wyraźnie wynika, że w przypadku przestępstw kradzieży sklepowych dominują mężczyźni, podczas gdy kobiety stanowią jedynie 1/4 wszystkich zarejestrowanych sprawców. Analiza ta wskazuje na kilka możliwych powodów tej sytuacji, które należy rozpatrywać z perspektywy socjologicznej, psychologicznej i kulturowej. Mężczyźni mogą znajdować się pod większą presją zapewnienia środków do życia, a ich natura może być bardziej agresywna, co zwiększa ryzyko zaangażowania się w działalność przestępczą. Mężczyźni są również bardziej skłonni do zachowań impulsywnych, np. pod wpływem alkoholu lub innych substancji.
Kolejny wykres (patrz niżej) przedstawia grupy wiekowe, w których najczęściej popełniane są przestępstwa kradzieży. Wyraźnie widać, że dominuje grupa wiekowa 30-49 lat. Grupę tę mogą dotykać m.in. problemy związane z kryzysami finansowymi lub rodzinnymi, inne problemy życiowe powodujące presję na podjęcie działań przestępczych czy przeszłość kryminalna. Problemy te nie są wyłącznie domeną tej grupy, mogą w różnym stopniu dotyczyć innych grup wiekowych. Sam katalog czynników wywołujących presję jest bardziej złożony i wykracza poza przytoczone przykłady.
Sprawdźmy, jak to wygląda w przypadku zarejestrowanych wykroczeń kradzieży z art. 119 § 1 kw w analizowanym roku (kat. sklepowa).
Od razu widać, że relacja między kobietami a mężczyznami wygląda podobnie jak w przypadku przestępstw kradzieży. Zmienia się jednak podział grup wiekowych (wykres niżej). Nadal dominuje grupa 30-49 lat, ale na drugim miejscu znajdują się osoby w wieku 50 lat i więcej, co świadczy o tym, że osoby z tej grupy wyraźnie chętniej popełniają drobne wykroczenia niż podejmują większe ryzyko popełnienia przestępstw kradzieży. Ponadto na wykresie grup wiekowych wyróżniłem także relacje pomiędzy kobietami a mężczyznami. Można zauważyć, że w przypadku grupy >=50 udział kobiet w wykroczeniach jest najwyższy i wynosi 36%, co może wskazywać, że w tej grupie kobiety znajdują się pod największą presją.
Analiza demografii sprawców kradzieży może być bardzo ważna w zrozumieniu przyczyn kradzieży sklepowych. Może to pomóc w zrozumieniu motywacji np. młodzi ludzie mogą być bardziej skłonni do kradzieży z powodu presji rówieśników, podczas gdy osoby o niskim statusie ekonomicznym mogą kraść z powodu potrzeby materialnej.
Przyczyny kradzieży sklepowej można sprowadzić do trzech głównych powodów:
• rosnące koszty życia – zaspokojenie podstawowych potrzeb,
• chęć posiadania modnej rzeczy,
• i zarobkowe.
Podsumowując, należy pamiętać, że przyczyny przestępczości są złożone i wielowymiarowe. Każdy przypadek kradzieży może wynikać z indywidualnych pobudek i może być motywowany różnymi przyczynami. Zachęcam do analizy materiału i wyciągnięcia własnych wniosków na podstawie indywidualnych doświadczeń.