Na koniec roku przygotowałem dla Was podsumowanie „Przeglądu Prasy”, tej części tematycznej bloga, w której przedstawiam skróty najciekawszych informacji z notatek policyjnych.
Przy tej okazji zachęcam do śledzenia przeglądu także w przyszłym roku, jest to prawdopodobnie jedyny taki zbiór informacji.
W 2023 r. zamieściłem 26 przeglądów, które łącznie zawierały 298 opisów zdarzeń w obiektach handlowych odnotowanych przez policję. Odnosiły się one przede wszystkim do kradzieży, rozbojów i włamań.
Również w tym roku rozpocząłem przegląd komunikatów pod hasłem „Czy rozpoznajesz?”, które nawiązują do apeli policji poszukującej sprawców kradzieży w sklepach. O tym kilka zdań na zakończenie.
To podsumowanie skupi się głównie na wnioskach dotyczących kradzieży sklepowych. Zaznaczam jednak, że dane te odnoszą się jedynie do wybranych notatek policyjnych i nie oddają pełnego obrazu problemu. Niemniej jednak mogą dać dobry przegląd tematu.
Oto kilka z nich:
Wiek sprawcy
Wiek sprawców kradzieży jest bardzo zróżnicowany. Najmłodszym odnotowanym sprawcą był 9-latek, a najstarszym 89-latka. Średni wiek sprawców wynosił 34 lata.
Sprawa 9-latka dotyczy zdarzenia z lutego br., kiedy wraz z innymi kolegami w wieku 14 i 12 lat dokonali kradzieży zabawek na wartość około 700 zł. Natomiast sprawa 89-latki dotyczy zdarzenia, w którym trzy kobiety (córka, matka i babcia) dopuszczały się kradzieży perfum w lokalnych drogeriach na blisko 2200 zł.
Płeć sprawcy
W 74% sprawcami kradzieży byli mężczyźni, 20% to kobiety, a 6% stanowili nieletni.
Przedmiot kradzieży
W analizowanych notatkach policyjnych najczęściej wymieniano perfumy i art. drogeryjne jako przedmiot kradzieży, kategoria ta stanowiła – 25%, następnie art. spożywcze – 21%, alkohol – 14%, art. chemiczne – 9%, odzież – 7%, zabawki – 5%, elektronarzędzia i elektronika użytkowa po – 4%, pozostałe – 11%.
Wartość skradzionych towarów
Notatki policyjne odnosiły się zarówno do pojedynczych wartości, jak i sumy kilku, a nawet kilkudziesięciu kradzieży. Najniższa odnotowana wartość wynosiła 280 zł, a najwyższa podana wartość kradzieży 37 500 zł. Średnia wartość skradzionego towaru wyniosła blisko 5800 zł.
Należy pamiętać, że średnia opiera się na wybranych notatkach, zwykle dotyczących dużych spraw. Nie odzwierciedla to drobnych powszechnych kradzieży.
Wspomniana maksymalna wartość nawiązuje do zdarzenia z grudnia br., kiedy gdańska policja zatrzymała 21-letniego sprawcę wielu kradzieży perfum na terenie całego kraju.
To niejedyna tak wysoka wartość. W tym roku policja pochwaliła się zatrzymaniem osób za kradzież na blisko 32 000 zł, 30 000 zł, 22 000 zł, 20 000 zł czy 16 000 zł. Łączna wartość kradzieży w analizowanym materiale wyniosła blisko 321 300 zł.
Więcej niż raz
Na podstawie zebranych notatek można stwierdzić, że 63% zatrzymanych przez policje sprawców kradzieży, to osoby, które dopuściły się więcej niż jednej kradzieży. Jednym z rekordzistów jest mężczyzna w wieku 34 lat, któremu policja postawiła 23 zarzuty kradzieży. Przy czym 37% stanowiły osoby z adnotacją jednego zdarzenia. Z kolei 37% zatrzymanych sprawców to osoby znane już policji ze swojej przestępczej przeszłości, a w przypadku 63% nie stwierdzono takiej przeszłości.
Kreatywność
W mijającym roku pomysłowych złodziei sklepowych nie brakowało. Oprócz klasycznych metod ukrywania towaru lub po prostu ucieczki z nim zdarzały się też osoby, które się przebierały. W analizowanych notatkach odnotowano dwa przypadki mężczyzn, którzy w celu zmylenia przebrali się za kobietę. Odnotowano także 22-letniego mężczyznę, który udawał manekina i dokonywał kradzieży po zamknięciu galerii handlowej.
Nie tylko nasi
Można powiedzieć „Polak potrafi” i potrafi, ale w raportach odnotowano również inne narodowości osób dopuszczających się kradzieży, są nimi także obywatele Ukrainy, Gruzji, Czech, Mołdawii i Litwy.
Policja poszukuje
Jedną z metod identyfikacji sprawców kradzieży jest publikacja przez służby ich wizerunku. Jest to zazwyczaj skuteczna metoda, gdy inne środki zawodzą. W Internecie jest wiele osób, które mogą pomóc w identyfikacji osób zarejestrowanych poprzez monitoring sklepu. W tym roku zamieściłem 10 przeglądów, które zawierały łącznie 47 komunikatów. Nie będzie zaskoczeniem, że policja najczęściej poszukuje sprawców kradzieży perfum i art. drogeryjnych co stanowi blisko 48% komunikatów, drugim powodem poszukiwań jest kradzież elektroniki użytkowej i akcesoriów do niej 19%, drogie alkohole stanowiły 12%, odzież 9,5%, a pozostałe 11,5% to m.in. art. chemiczne, gotówka, biżuteria.
Nowy rekord
Przedstawione dane wskazują, że kradzieże w sklepach stanowią w Polsce istotny i niemały problem. Jak można przeczytać w podsumowaniu, działanie jednej zorganizowanej osoby może spowodować dotkliwe straty. Na dodatek od kilku lat branża handlowa odnotowuje regularny wzrost incydentów, a mijający rok już jest pod tym względem rekordowy. Można o tym przeczytać w artykule kradzieże nie odpuszczają, który odnosi się do danych z pierwszych trzech kwartałów, i poprzednich lat.
Przyszły rok nie zapowiada się lepiej, a jednym z powodów jest m.in. wzrost wartości progu pomiędzy przestępstwem a wykroczeniem, który nastąpił w IV kwartale tego roku. Branża handlowa, tę zmianę nazwała zachętą do kradzieży. Pierwsze jej efekty będziemy mogli poznać po podsumowaniu przez Komendę Główną Policji całego roku 2023. Zachęcam do zapoznania się z historią zmiany progu w artykule próg kradzieży – analiza.
Co dalej
Choć problem kradzieży istniał od zawsze, to nabiera on coraz większego znaczenia. Handel sukcesywnie rozwija się, przybywa powierzchni handlowych, tym samym stwarzając więcej okazji do kradzieży. To także wpływa na skalę problemu. W obliczu rosnących kosztów życia presja zaspokojenia potrzeb nadal będzie odgrywać kluczową rolę jako jedna z głównych przyczyn kradzieży. Wraz z kolejnymi udanymi próbami będzie także wzrastał odsetek osób, które powrócą do kradzieży. Zarówno detaliści jak i służby będą musiały zwiększyć determinację, aby przeciwdziałać temu problemowi. Już teraz można zaobserwować trend „zero tolerancji”, polegający na zgłaszaniu służbom wszystkich udokumentowanych kradzieży. Wzmocnienie systemów bezpieczeństwa wspierających proces ujawniania kradzieży i oszustw, wydaje się sprawą oczywistą, nie wymagającą głębszego komentarza.
Na koniec przypomnę, kradzież sklepowa i jej konsekwencje.
- Kradzież cudzej rzeczy ruchomej, jeżeli jej wartość nie przekracza 800 zł, jest wykroczeniem, za które grozi kara aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny w wysokości od 20 do 5000 zł – zwykle jest to grzywna. W przypadku gdy kradzież rzeczy ruchomej przekracza 800 zł, jest to przestępstwo zagrożone karą pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat. Kradzież przez osobę kilku rzeczy do wartości wykroczenia, które występują od siebie w krótkim czasie, mogą zostać zsumowane i potraktowane jako przestępstwo w ramach czynu ciągłego. Pamiętać należy, że oszustwo niezależnie od wartości jest przestępstwem i podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8. Ponadto poszkodowany zawsze może złożyć wniosek o naprawę wyrządzonej szkody przestępstwem.